urdhva mukha = lice gore, svana = pas
Ako ste obraćali pažnju kako se psi tegle, mogli ste videti da se tegle prvo kao dole (Pas koji gleda dole) a potom i prema gore. Imitirajmo životinje jer one znaju uživati u jednostavnostima života :-)
Setu bandha- konstrukcija mosta
U ovom jogijskom položaju kičmu savijamo nazad dok je težina tela najvećim delom raspoređena na ramena i tabane, neznatno na ruke. Položaj mosta snažno isteže celu prednju stranu trupa i kvadricepse, deluje umirujuće na mozak, osvežava i podmlađuje umorne noge i celo telo...
Imena joga položaja (asana) su na drevnom Indijskom jeziku Sanskritu i vrlo često znače ime neke životinje. Ovaj položaj je dobio ime po jelenu (mriga) ali baš nisam siguran zašto. Istina na fotografiji (baš se ne vidi) ja imam dlanove i prste odvojene od lica, pa su to – kao – rogovi... A, evo i položaj ove lepe devojke se takođe zove „mrigasana': zaista ne znam zašto, sem ako se ona ne zove Jelena .
Ovaj položaj/vežba izgleda vrlo lako ali i on ima svoje izazove.
pashima = zapad, uttana = istezanje
Budući se joga u Indiji radi najčešće napolju i to okrenuti Istoku, to vam je zadnja strana tela okrenuta Zapadu (pašima). Ovo je položaj u kojem vežbači često dožive najveći napredak, pa se dešava da oni koji iz početka ne mogu niti dohvatiti prste stopala, posle nekoliko meseci mogu potpuno leći grudima na butine (kao na slici).
Parigha - metalna šipka koja se koristi za zaključavanje, zatvaranje kapije.
U ovom jogijskom položaju trup je savijen bočno, preko ispružene noge, što dovodi do snažnog istezanja jedne i kontrahovanja druge strane abdomena. Redovnim praktikovanjem ovog položaja abdominalne organe i mišiće održavamo zdravim i snažnim, a koža oko stomaka se vremenom neće opustiti već će ostati zategnuta. Položaji lateralnog savijanja kičme pomažu osobama koje boluju od ukočenosti u leđima.
U ovom sam položaju proveo sate i sate. To mi je bio prvi omiljeni položaj kada sam još bio potpuni početnik. U njemu sa otkrio „asanu' (asana na Sanskritu znači neki ugodni položaj). Lak je za izvođenje a u njemu se osećate prijatno i zaštićeno. I dok vi tako ležite, položaj „radi na vama'.
go = krava, mukha = lice
Ovaj se položaj još zove i “Kravlja usta” a i “Goveđa gubica”, valjda po položaju nogu koji podseća na kravlja usta (tokom žvakanja :-) ). Na većoj slici je prikazana osnovna, uobičajena varijanta a na manjoj slici je varijacija sa rukama u položaju kao kod Garudasane
Ovo je početni položaj koji može da radi svako. Budući da se radi ležeći, mogu da ga rade i stari, bolesni i slabi. Taj položaj isteže bočnu stranu tela i „krivljenjem izravnava' kičmu, povećava pokretljivost kukova i poboljšava rad bubrega.
budžanga (bhujanga) = zmija
Kobra je jedan od najklasičnijih joga položaja (asana) i naći ćete je u svakom priručniku i svakoj joga školi i seriji. Kobra je položaj koji “otvara srce”.
Evo još jednog početnog položaja koji može da radi svako. Neko će možda podići nogu niže, nekome glava neće doći do kolena, neko će držati položaj kraće vreme... ali to je sve joga. Joga nije takmičenje: radi ko koliko može. U svakom slučaju, ovom vežbom jačamo mnoge mišiće i poboljšavamo elastičnost kičme i pokretljivost kukova. A, ova noga gore, to je – znate – tigrov rep, hahaha!
danu = luk
U ovom smo položaju zaista napeti kao luk. Istežemo celu prenju stranu tela. Ponekada se zove i “Luk sa licem gore” (Urdhva Dhanurasana), ali već smo rekli da se puno sa imenima nećemo opterećivati.
Opuštanja su u jogi jednako važna kao i aktivni položaji i vežbe. To je zato što u nama jednako važnu ulogu ima i simpatički (pokret) i parasimpatički (mirovanje) nervi sistem. Joga se mnogo bavi balansom ta dva sistema.
Do sada smo vam predstavili neke položaje za opuštanje (Šavasana, Dečiji položaj) i činićemo to i ubuduće. Položaj koji vam sada predstavljamo je „Položaj za boginje i bogove'. To je ime dobio po svojoj jako velikoj udobnosti. Izmislio ga je B.K.S. Ajengar (po čijem sistemu Hata joge radi i Joga Centar u Somboru) i „pravo ime' mu je zapravo „ležeći leptir' (Supta Baddha Konasana).
bala = dete
Bili smo rekli kako u jogi često imitiramo životinje zbog njihove prirodnosti, opuštenosti i nevinosti. Vrlo je sličan slučaj i sa decom. One se znaju opustiti i prepustiti. Imamo nekoliko položaja iz serije dečijih položaja a ovde ćemo vam prikazati jedan najčešće korišten.
Ovaj položaj pruža snažno lateralno istezanje gornje strane tela, od pete do vrhova prstiju podignute ruke. Utthita parsvakonasana jača skočne zglobove, kolena i butine, razvija grudni koš i redukuje masne naslage oko struka i kukova. Takođe ublažava išijas i bolove prouzrokovane artritisom, povećava peristaltičku aktivnost i pomaže varenje.
danda = pritka
Ovo je osnovni sedeći položaj. On jeste položaj za sebe i mnogo je zahtevniji nego što bi ste mogli pomisliti. Njegov osnovni oblik možete videti na maloj slici. To je varijanta za duže sedenje i može biti i položaj za meditaciju. Varijanta koju ćemo mi opisati je “prolazni položaj” tj. taj it kojeg ulazimo u većinu sedećih položaja i u koji se vraćamo.
Shava = leš
Ovaj se položaj još naziva i Mrtasana (mrta = smrt) a u nekim se tradicijama pokušava izbeći asocijacija sa smrću pa se naziva Anandasana (“Joga u svakodnevnom život” npr. ananda = blaženstvo). Ovaj položaj ima “veze sa smrću” utoliko što smo potpuno nepokretni i opušteni (u tome stanju zaista više nema napetosti :-) ).
Ovo je jedno zaista jednostavno ali vrlo ugodno i korisno uvrtanje. Sva uvrtanja su drugačija i i sva poboljšavanju prokrvljenost kičme i „cede' unutrašnje organe a naročito bubrege. Zato vežbajte uvrtanja pa makar vas proglasili za „uvrnute' .
Vajra = kao dijamant
Ovaj se položaj zove i “Munja” jer se u njemu kao munjom osvetli mrak neznanja (u meditaciji). Vrlo je omiljen kao položaj za meditiranje u Budističkim tradicijama. Vajra znači i muški polni organ, pa su i tu moguće razno-razne asocijacije (valjda zbog erektivnog položaja :-) ). Zbog tog čvrstog i uspravnog držanja tela ovaj se položaj zove ponekada i Virasana (“Heroj”). Mada se joga najčešće radi više sati nakon jela, ovaj položaj možete zauzeti odmah posle jela jer pogoduje varenju.
hala = plug
Ovaj položaj vrlo često radimo zajedno sa Svećom (Sarvangasana) i Ribom (Macijasana) ali, naravno, da se može raditi i nezavisno i/ili u drugim kombinacijama i serijama. Kao što možete videti na slici, možemo da stavimo ćebe ispod ramena kao bi smanjili pritisak na vrat.
Ovo je jedno od mnogih uvrtanja; sva su uvrtanja drugačija i sva izuzetno korisna za telo, unutrašnje organe a posebno kičmu. Ovom položaju možete dodati i duhovnu dimenziju. Naime, u jednom od uvida koje sam imao tokom meditacije jasno sam video da se danas ne radi o spasenju ovog ili onog života, ove ili one vrste, nego se radi o BITI i NE BITI PLANETE ZEMLJE, da je osnovni „entitet' PLANETA kao celina; pa ako želiš možeš se pokloniti i dotaći zamlju čelom sa poštovanjem i zahvalnošću.
Sukha = ugodno, prijatno
Ugodni položaj je osnovni sedeći položaj. Kod nas poznat i kao “Turski sed”. Na Zapadu je to najčešće korišćeni položaj za meditaciju, posebno kod početnika.
(sarva = sve, anga = udovi)
Sveća je jedan od najpoznatijih i najklasičnijih položaja. U maloj seriji Sveća – Plug – Riba, ona je prvi položaj. Za Sveću se kaže da je “Kraljica asana” (“kralj” je Stoj na glavi :-)). Čuveni joga učitelj Ajengar kaže da “ne može pobrojati sve dobrobiti tog položaja”. Samo da kažemo da, recimo, limfni sistem nema srce i da ovakav obrnuti položaj – uz pomoć gravitacije – zamenjuje “pumpu” i čini da se telo vrlo efikasno oslobadja otpadnih materija. Vežbači joge često vremenom zavole neki položaj više nego drugi i Sveća je mnogima “najomiljenija asana” (i sam sam taj :-)).
(mala = venac, brojanica)
Nije redak slučaj u jogi da se isti ili vrlo slični položaji nazivaju sasvim drgučajim imenima; takav je slučaj i sa ovim položajem. Taj se položaj/vežba može naći i kao mandukasana („žaba) i kao „namaskar', kao „čučanj' Pošto on nema ime na Srspskom jeziku onda ću ja da mu budem „kum' i krstio sam ga kao „venac' (eng: garland). Srećom joga nema „ministarstvo za doktrinu vere' , pa ni „ispravne' i „neispravne' nazive. U svakom slučaju ovo je jedan odličan i jednostavan položaj vrlo korisan za kukove, donja leđa, butine...
tada = planina
Ovo je osnovni stojeći položaj. On jeste i položaj sam za sebe i zahtevniji je nego što izgleda (neki posmatrač sa strane bi mogao komentarisati: “Vidi ove čudne jogije što samo tako stoje” :-) ). U tome položaju stojimo mirno, nepomično, stabilno i spokojno – kao planine. Položaj “planine” može imati mnoge varijacije obzirom na položaj ruku; mogu biti kao na našim slikama ali mogu biti i podignute, paralelne sa tlom, sa uplatenim prstima itd. On može biti i položaj za meditaciju.